Nieuws

Twee Israëliërs zijn woensdag in Japan gearresteerd voor de grootste goud smokkel operatie in de geschiedenis van het land. Het tweetal zou zijn betrapt met 220 kilo aan goudstaven.

Volgens Japan media gaat het om 2 verdachten van 58 en 55 jaar die in Tokyo wonen. Het tweetal zou goudstaven verstoppen bij zendingen van auto onderdelen en deze smokkelen vanuit Hong Kong naar Japan. Het tweetal zou lid zijn van een groep die wordt verdacht van het smokkelen van 4.000 kilo aan goud sinds maart 2017. Op de huidige goudprijs betreft dit een waarde van 146 miljoen euro.

De smokkel kwam aan het licht toen bij de douane ruim 220 kilo aan goudstaven werden onderschept op het vliegveld Narita bij Tokyo. Door de smokkel is Japan belastinginkomsten misgelopen en konden de heren het goud met meer winst doorverkopen in Japan. Het land verhoogde in 2014 de BTW van 5 naar 8 procent, en in oktober van dit jaar gaat deze nóg een keer omhoog naar 10 procent. Sinds de verhoging in 2014 is er een stijging zichtbaar in de smokkel van goud volgens Japanse autoriteiten. Mede hierdoor zijn de straffen op het smokkelen van goud in de afgelopen jaren aanzienlijk verhoogd.

De wereld is niet voorbereid op een belangrijke gebeurtenis die zeker binnenkort zal plaatsvinden; de volgende financiële crisis. David Lipton, een senior executive van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarschuwt hiervoor tijdens de jaarlijkse vergadering van de American Economic Association in Atlanta, Georgia.

“De volgende recessie ligt niet te ver voor ons. We zijn er minder goed op voorbereid dan dat we eigenlijk moeten zijn en óók minder dan tijdens de crisis van 2008″, aldus David Lipton. Volgens het IMF hebben teveel landen de waarschuwingen van het IMF om de schulden af te bouwen in de wind geslagen.

Waar het IMF in oktober van 2018 nog uitging van een groei van 3,7 procent over 2019 stelt het deze groei nu naar beneden bij op 3,5 procent. Ook de groei voor 2020 wordt verlaagd van 3,7 naar 3,6 procent. Het is de tweede negatieve bijstelling van het IMF in drie maanden tijd.

IMF het somberst over Europa

In Europa maakt het IMF zich voornamelijk zorgen om Duitsland, Italië, en Frankrijk. De Duitse auto-industrie heeft het moeilijk vanwege de strengere emissie-eisen, daarnaast wordt het land hard geraakt door de handelsoorlog. Italië is een doorn in het oog van de Europese Unie vanwege de begroting, ook de penibele situatie van de Italiaanse banken zorgt voor problemen. Frankrijk is volgens het IMF een zorg vanwege de onrust rondom de gele hesjes.

De vooruitzichten voor de Duitse economie hebben de grootste neerwaartse bijstelling gekregen. Zo zal volgens het IMF de economie in Duitsland in 2019 niet groeien met 1,9 procent, maar met 1,3 procent. In oktober van 2018 werd nog uitgegaan van een groei van 2,2 procent in 2019, en in april van hetzelfde jaar ging het IMF nog uit van een groei van 2,5 procent in 2019 voor Duitsland. Voor Nederland is dit een probleem aangezien ons land voor de export sterk afhankelijk is van de Duitsers. 

Naast de zorgwekkende situatie in Europa wijst het IMF ook naar de zwakke economische ontwikkelingen in Azië, en dan met name in China.

Goldman Sachs heeft haar prognose voor de goudprijs voor dit jaar verhoogd met 10 procent. Diverse onzekerheden op de financiële markten zorgen er voor dat de zakenbank haar prognose naar boven bijstelt.

Goldman Sachs verhoogt haar voorspelling voor de goudprijs voor de komende drie, zes én twaalf maanden naar respectievelijk 1.325, 1.375 en 1.425 dollar per troy ounce. Op basis van de huidige goudprijs is dit een stijging van respectievelijk 3,6, 7,5 en 11,4 procent.

De zakenbank schrijft in haar prognose dat de stijging van de goudprijs dit jaar toe te schrijven is aan een toenemende vraag van beleggers naar defensieve beleggingen. Hierbij stelt Goldman Sachs dat het niet alleen om particulieren gaat, maar ook institutionele beleggers en centrale banken. Deze partijen zullen hun goudreserves aanvullen als reactie op toenemende onzekerheden.

Veilige haven

Na een pijnlijk laatste kwartaal van 2018 voor aandelenbeurzen beschouwt Goldman Sachs goud als veilige haven. Dit volgt op een reeks aan zwakke macro-economische cijfers, zowel uit de Verenigde Staten als elders in de wereld. Mede door de data zijn er hernieuwde zorgen over de toekomstige economische groei en wordt het woord recessie in verschillende landen al gebezigd; met name in de Verenigde Staten, China en Duitsland.

De angst voor een groeivertraging van de wereldeconomie heeft er voor gezorgd dat de aandelenbeurzen in het laatste kwartaal van 2018 flinke klappen kregen. Zo maakten de S&P 500, de Nasdaq en de Dow Jones de slechtste decembermaand mee sinds de grote depressie in de jaren dertig van de vorige eeuw. Sinds december steeg goud met 4,7 procent in dollars. Volgens Goldman Sachs is dit slechts het begin van een flinke stijging.

Miljardair Sam Zell heeft voor het eerst in zijn leven goud gekocht. Dit liet de vastgoedmagnaat weten in een interview met Bloomberg. Sam Zell stelt dat hij zijn geld zowel in goudmijnen als fysiek goud heeft gestoken.

“For the first time in my life, I bought gold because it is a good hedge. Supply is shrinking and that is going to have a positive impact on the price.”

– Sam Zell, Bloomberg

“Voor het eerst in mijn leven heb ik goud gekocht omdat het een goede hedge is,” aldus Sam tegenover Bloomberg. De miljardair wijst op de dalende goudvoorraad en het uitblijven van nieuwe goudontdekkingen door mijnbouwbedrijven.

Peak Gold

In de afgelopen jaren hebben verschillende experts hun zorgen geuit over de slinkende goudvoorraad na jaren van bezuinigingen in de goudmijnbouw-industrie. Exploratiebudgetten waren er nauwelijks en veel mijnbouwbedrijven hebben in de afgelopen jaren nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden.

“The amount of capital being put into new gold mines is a most nonexistent. All of the money is being used to buy up rivals.”

– Sam Zell, Bloomberg

Nadat de goudprijzen in 2011 begonnen te dalen daalden de uitgaven voor onderzoek naar nieuwe mijnen exponentieel. Mede hierdoor is de goudproductie al jaren aan het dalen. In de tussentijd hebben verschillende goudmijnbedrijven concurrenten opgekocht in een poging de eigen productiepijnlijn te vergroten.

Miljardairs gaan voor goud

Niet alleen Sam Zell kiest er voor om (een gedeelte van) zijn vermogen in goud te stoppen. We kennen onder andere ook Ray Dalio, Jeff Gundlach en David Einhorn die allen voorstanders zijn van fysiek goud als een manier van vermogensbescherming. Bekijk hieronder het interview van Bloomberg met Sam Zell.

Het evenwicht in het Nederlands geldstelsel is verstoord. Zo zijn er té weinig remmen op het verstrekken van leningen terwijl na de crisis van 2008 het juist moeilijker moest worden voor mensen om geld te lenen. Daarnaast zijn commerciële banken te dominant en ‘too big too fail’. Deze harde conclusies doet de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in een recent gepubliceerd onderzoek.

De huidige minister van Financiën, Minister Hoekstra, vroeg de Raad het huidige Nederlandse geldstelsel te onderzoeken. De bevindingen van de Raad in een bijna 300 pagina’s tellend rapport zijn dan ook niet mals.

In het rapport wordt beschreven hoe de rol van overheid in de afgelopen jaren steeds kleiner werd, terwijl de rol van drie grote banken (ABN Amro, ING, Rabobank) steeds groter werd. Zo steeg het aandeel van de banken in de totale balansomvang in de periode tussen 2006 en 2016 van 71 naar 75 procent. Door de sterke positie van de 3 grote banken is er nauwelijks kans voor concurrenten om succesvol de markt te betreden.

Schulden

Volgens de Raad zijn de schulden toegenomen omdat geld steeds vaker virtueel ‘rondgaat’ in plaats van contant. Daarnaast zijn de regels die er juist voor moeten zorgen dat mensen minder gaan lenen niet zo effectief als werd gedacht. Hierdoor groeiden zowel de totale hypotheekschuld als de schulden die bedrijven hebben uitstaan. Ten opzichte van andere landen heeft Nederland een relatief grote schuldenberg.

Ondanks een groot collectief gespaard pensioenvermogen én bezittingen zoals huizen die tegenover de schuldenberg staan, leidt een schuldenlast volgens de Raad tot meer instabiliteit in het financiële systeem. De Raad stelt dat bij hoge schulden het herstel na een crisis langer duurt en invloed heeft op de economische groei.

Aanbevelingen

Een van de aanbevelingen die de Raad doet is het oprichten van een publieke spaarbank als concurrent voor de grote banken. Daarnaast stelt de Raad dat burger meer zeggenschap moeten krijgen over het bestuur van banken, via bijvoorbeeld maatschappelijke adviesraden.

Er zal hoe dan ook wat moeten worden gedaan aan het verstoorde evenwicht tussen de publieke en private belangen. De WRR stelt dat de financiële sector veel geld verdient tijdens periodes van groei, en dat de samenleving moet ‘bloeden’ wanneer het misgaat in ons financieel stelsel. Door een publieke concurrent voor de banken en meer regels en inspraak van burgers zou de balans hersteld kunnen worden.

Wees je eigen bank

Naast het advies van de WRR kun je zelf je onafhankelijkheid van het financieel stelsel vergroten door middel van het kopen van edelmetalen zoals gouden of zilveren munten en baren. Deze edelmetalen dienen als de ultieme vermogensbescherming tegen het financiële systeem en dienen daarnaast als een hedge in tijden van grote onzekerheden of een nieuwe crisis. Bekijk hier wat goud, zilver, platina of palladium in een portefeuille kan betekenen.

Een dag nadat de aandelenbeurzen in de VS op dinsdag de grootste daling ooit lieten zien op een kerstavond, lieten de beurzen woensdag de sterkste puntenstijging tijdens een handelssessie zien.

Het herstel van woensdagavond volgde na een desastreus verlopen ‘interventie’ van Mnuchin, de Amerikaanse minister van Financiën. Zijn offensief om de paniek weg te nemen zorgde in de dagen voor en tijdens kerst voor een flinke duik naar beneden voor aandelenkoersen. Zo daalde de Dow Jones-index met 2,9 procent en leverde de S&P 2,7 procent in. Techbeurs Nasdaq ging met 2,2 procent onderuit.

Zowel de Nasdaq én de S&P 500 bevinden zich momenteel officieel in een bearmarkt nadat beide beurzen meer dan 20 procent verlies hebben geleden sinds het bereiken van het hoogste punt dit jaar.

Opleving

Toch was er woensdagavond zowaar een fraai herstel bij de Amerikaanse aandelenbeurzen. Zo stegen zowel de Dow Jones als de S&P 500 met 5 procent en veerde de Nasdaq op met maar liefst 5,8 procent. De opleving werd vooral ondersteund door positieve detailhandel cijfers over de afgelopen feestperiode. Zo gaven Amerikaanse consumenten 850 miljard dollar uit volgens cijfers van Mastercard. Een stijging van 5,1 procent ten opzichte van een jaar eerder.

Elders in de wereld volgden de beurzen Wall Street maar ten dele. Zo veerden Aziatische beurzen op in Tokio met 3,9 procent en in Australië met 1,9 procent. Chinese beurzen daalden echter met -0,4 procent. In Europa is er vooralsnog geen sprake van een opleving. De EuroStoxx startte de dag met 0,5 hoger. De AEX steeg weliswaar in de ochtend met 1 procent maar zag de winst afnemen en staat op het moment van schrijven op een winst van 0,4 procent. Parijs steeg 0,1 procent en Londen daalde met 0,6 procent. De Duitse DAX daalde met 1,4 procent en de beurs in Milaan ging ook met 0,9 onderuit.

Geen nieuwe cijfers

Handelaren zullen in de komende dagen geen signalen meer krijgen over de economie van de VS. Door de shutdown worden macro-economische cijfers voorlopig opgeschort, zo maakte het Amerikaanse ministerie van Handel vandaag bekend. Pas wanneer een nieuwe begroting wordt goedgekeurd zullen er weer nieuwe cijfers worden vrijgegeven. 

De Amerikaanse minister van Financiën, Steven Mnuchin, heeft zondag telefoongesprekken gevoerd met zes van de grootste Amerikaanse banken. Mnuchin hoopt zo de paniek met betrekking tot de shutdown te kalmeren.

Mnuchin belde zondag met de bazen van Bank of America, Citibank, Goldman Sachs, JP Morgan Chase, Morgan Stanley en Wells Fargo. De banken verzekerden de minister dat zij genoeg geld in kas hebben voor bedrijven en consumenten.

Shutdown

Het Congres en president Trump zijn het afgelopen vrijdag niet eens geworden over een nieuwe begroting. Zo eiste Trump dat het Congres zou stemmen voor een financiering van de muur tussen de Verenigde Staten en Mexico. De Democraten weigerden waardoor een deel van de Amerikaanse overheid nu dicht is.

Door de shutdown zijn ongeveer 850.000 ambtenaren naar huis gestuurd en krijgen zij geen salaris. De shutdown komt op een akelig moment aangezien er al veel paniek was op de financiële markten vanwege de prestaties van de aandelenbeurzen.

Tijdens de telefoongesprekken van Mnuchin met de CEO’s van de grootste banken van de Amerika zullen ook ongetwijfeld de forse koersschommelingen aan bod zijn gekomen. Vandaag wordt verder overlegd in een speciale werkgroep van president Trump voor financiële markten, waarvan Steven Mnuchin voorzitter is. Daarnaast zitten er ook bestuurders van de Fed en de SEC in de werkgroep.

De Federal Reserve heeft woensdagavond voor de vierde keer dit jaar de rente in de Verenigde Staten verder verhoogd. Voor 2019 verwacht de centrale bank minder renteverhogingen dan eerder werd aangenomen.

Het belangrijkste rentetarief gaat wederom met een kwart procentpunt omhoog naar een bandbreedte van 2,25-2,50 procent. Hiermee is het rentetarief op het hoogste punt gekomen sinds de financiële crisis in 2008 uitbrak. Voor volgend jaar verwacht de Fed twee renteverhogingen nodig te hebben, voorheen werd nog uitgegaan van drie renteverhogingen in 2019.

Druk op de Fed

De centrale bank heeft in de afgelopen weken herhaaldelijk kritiek gekregen van voornamelijk president Trump vanwege de vele renteverhogingen. Volgens de president van de VS is de Fed de oorzaak voor de slecht presterende aandelenbeurzen. Renteverhogingen zorgen er immers voor dat geld lenen duurder wordt, wat de economische groei niet ten goede komt.

In zijn toelichting benadrukte Fed-voorzitter Jerome Powell echter dat druk van buitenaf op geen enkele manier een rol speelde bij het besluit van de centrale bank om de renteverhogingen voor 2019 naar beneden bij te stellen. De financiële markten gingen reeds uit van een renteverhoging in december. Desondanks doken aandelenbeurzen na de bekendmaking van het rentebesluit verder omlaag. Beleggers hadden gehoopt dat de Fed nóg terughoudender zou zijn met het opvoeren van de rente.

De Dow Jones en S&P 500 daalden na de aankondiging met  1,5 procent. Het is overigens de zevende keer dat de S&P 500 daalt tijdens een rentebesluit van de Fed sinds Jerome Powell aan de macht is. Een nieuw record. De AEX-index daalde rond het middaguur 1,5 procent. De Duitse DAX en de Franse CAC-40 leverden tot 1,5 procent in. De FTSE in Londen levert 0,4 procent in. 

Alan Greenspan, de voormalige baas van de Federal Reserve, geeft in een interview met CNN een advies aan beleggers: het feest is voorbij en beleggers moeten zich in 2019 opmaken voor een flinke correctie.

In het interview stelt Alan Greenspan dat het onwaarschijnlijk is dat de markt zal stabiliseren en weer zal gaan stijgen. De voormalige Fed baas stelt dat de beurzen nog wel licht kunnen stijgen maar dat het feest daarna voorbij is en beleggers moeten zoeken naar dekking.

“He added that markets could still go up further — but warned investors that the correction would be painful: “At the end of that run, run for cover.””

– Alan Greenspan – CNN

Bullmarkt voorbij

Greenspan stelt dat de bullmarkt, die al bijna 10 jaar duurt, voorbij is. Sinds oktober zitten aandelenbeurzen in een neerwaartse spiraal waarbij verschillende grote indices al meer dan 20% hebben ingeleverd. Maandag daalde de S&P 500 naar het laagste niveau sinds oktober 2017, terwijl de Dow Jones in een dag meer dan 600 punten inleverde. De Dow Jones is sinds het begin van deze maand gedaald met 7,6%, de S&P 500 daalde in de 19 dagen van december met  7,8%. Het is de slechtste maand december sinds 1931(!) voor de S&P 500.

Het interview van Greenspan werd dinsdag uitgezonden, een dag voordat de huidige Fed voorzitter, Jerome Powell, een mogelijk nieuwe renteverhoging aankondigt. De renteverhogingen van de Fed beginnen hun tol te eisen op de financiële markten. Afgelopen maandag stelde president Trump dan ook dat het ongelooflijk is dat de Fed nog een renteverhoging overweegt in december.

De onrust op de financiële markten, die de afgelopen weken gepaard ging met dieprode cijfers en dalende koersen, kan niet worden gezien als een tijdelijke correctiefase. Dat stelt hoofdeconoom Claudio Borrio van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS).

De BIS vreest dat beleggers in 2019 te maken zullen krijgen met flinke koersschommelingen zoals uiteengezet in het meest recente rapport van de bank.

De angst van de BIS voor een correctie in 2019 heeft voornamelijk betrekking op het monetaire beleid van de centrale bank. Waar centrale banken jaren lang de monetaire teugels lieten vieren en de rentes verlaagden in combinatie met verschillende opkoopprogramma’s, komen deze nu ten einde. Zo heeft de Federal Reserve het opkoopprogramma al beëindigd en de rente reeds een aantal keren verhoogd. Ook de Europese Centrale Bank zal volgend jaar stoppen met het opkoopprogramma en de rente geleidelijk gaan verhogen. Door de extreem lage rente van de afgelopen jaren konden bedrijven profiteren door meer geld (goedkoop) te lenen. Hierdoor zijn de schulden van bedrijven nu zelfs hoger dan vóór de financiële crisis van 2008.

China

Niet alleen in de VS en Europa is het effect van de lage rente terug te zien. Ook in bijvoorbeeld China duiken de problemen van het lagerentebeleid op. Hans de Geus, beurcommentator van RTL Z, stelt dat Chinese bedrijven meer zijn gaan lenen door de lage rentes, met hun eigen aandelen als onderpand. Wanneer bedrijven in de problemen komen, dan vragen banken het onderpand van de bedrijven op om deze aandelen vervolgens te dumpen.

TINA

De extreem lage rente van de afgelopen jaren heeft er voor gezorgd dat beleggers massaal in de aandelenmarkten stapten. Beleggen in cash of in obligaties leverde niets op. De situatie van de afgelopen jaren wordt ook wel aangeduid als TINA (There Is No Alternative).

Beleggers zijn volgens de BIS bang dat de economische groei in elkaar stort, onder andere door het slepende handelsconflict tussen China en de VS. Verder steeg in de VS onlangs voor het eerst sinds 2007 de korte rente tot boven die van de lange rente. Zo’n inverse rentestructuur is vaak een teken van een op handen zijnde recessie..